PGS.TS.BS.Phạm Hữu Nghị
Mục tiêu: đánh giá hiệu quả điều trị dị dạng tĩnh mạch lưỡi bằng laser Nd:YAG và ưu nhược điểm của phương pháp này.
Đối tượng và phương pháp: 25 bệnh nhân có dị dạng tĩnh mạch ở lưỡi. Dị dạng tĩnh mạch ở lưỡi được đánh giá theo các tiêu chí: vị trí ở lưỡi (dọc, ngang), kích thước, thể bệnh, tổn thương ngoài lưỡi, biến chứng. Laser Nd:YAG chiếu quang đông trực tiếp vào khối dị dạng. Thông số laser Nd:YAG liên tục: công suất 20- 25 W , thời gian xung 0,5-1,0 giây (thông thường từ 0,5- 0,8 giây), diện tác động (spot size): 2-3 mm. Thông số của laser xung dài Nd:YAG (Clarity, Lutronic) có hệ thống làm lạnh bề mặt: spot size: 2;3;5 mm, xung 30-50ms với mật độ năng lượng: 200-500J/cm2.
Kết quả: 84% BN đạt kết quả tốt, 16% bệnh nhân đạt kết quả vừa, không có kết quả kém với số lần điều trị trung bình 1,4 lần. Ít biến chứng, ít có tái phát, bảo tồn được hình thái giải phẫu và thẩm mỹ của lưỡi.
Kết luận: Điều trị dị dạng tĩnh mạch ở lưỡi bằng laser Nd:YAG là một phương pháp điều trị có hiệu quả cao, ít biến chứng, bảo tồn được hình thái giải phẫu.
Từ khóa: Dị dạng tĩnh mạch; Laser Nd:YAG.
| Mức độ hết tổn thương | Điểm | Tình trạng sẹo | Điểm |
| Hết 100% | 4 | Không có sẹo | 2 |
| Hết 70 - < 100% | 3 | Sẹo mềm mại | 1 |
| Hết 50- 70 % | 2 | Sẹo cứng , không co kéo | 0 |
| Hết < 50% | 1 | Sẹo co kéo | -1 |
| Không thay đổi | 0 | ||
| Chức năng ăn, nói, nuốt | Điểm | Thẩm mỹ | Điểm |
| Như bình thường | 2 | Phục hồi BT, hết biến dạng | 2 |
| Có cải thiện, nhưng chưa BT | 1 | Còn biến dạng nhẹ | 1 |
| Không cải thiện | 0 | Vẫn như cũ, không thay đổi | 0 |
| Kém hơn trước | -1 | Biến dạng xấu hơn | -1 |
Bảng 2. Tiêu chuẩn của mức độ kết quả điều trị
| Mức độ kết quả | Điểm |
| Tốt | 8-10 |
| Vừa | 3-7 |
| Kém | ≤ 2 |
Trong đó tuổi dưới 15 là 5 BN (= 20 %). Tuổi từ 60 trở lên: 4 BN (=16%)
Bảng 1
| Vị trí | Đầu lưỡi | Thân lưỡi | Gốc lưỡi |
| Số lần | 16 | 14 | 4 |
| % | 47,05 | 41,17 | 11,76 |
| n | 34 lần (100%) | ||
Số khối DDTM chiếm từ 2 vị trí trở lên theo chiều dọc lưỡi là 9 (36,0%)
Bảng 2
| Vị trí | Mặt trên lưỡi | Bờ lưỡi | Mặt dưới lưỡi |
| Số lần | 13 | 12 | 11 |
| % | 36,11 | 33,33 | 30,55 |
| n | 36 lần (100%) | ||
Số khối DDTM chiếm từ 2 vị trí trở lên theo mặt cắt ngang lưỡi là 8 (32,0%)
Bảng 3
| Đường kính | < 1 cm | 1-2 cm | >2 cm |
| Số khối DDTM | 11 | 8 | 6 |
| % | 44,00 | 32,00 | 24,00 |
| n | 25 Khối DDTM (100%) | ||
Bảng 4
| Thể bệnh | Số khối DDTM | % | n |
| Khu trú | 16 | 64,00 | 25 khối DDTM (100%) |
| Lan tỏa | 9 | 36,00 |
Bảng 5
| Mức độ bệnh | Chỉ ở lưỡi | Cả ở niêm mạc má | Cả ở sàn miệng |
| Số khối DDTM | 17 | 5 | 3 |
| % | 68,00 | 20,00 | 12,00 |
| n | 25 Khối DDTM (100%) | ||
| Hội chứng Bean (Blue rubber bleb nevus syndrome:BRBNS): Không có | |||
Bảng 6
| Biến chứng | Trở ngại ăn | Chảy máu | Nói ngọng | B.chứng khác |
| BN có b.chứng | 7 | 3 | 4 | 0 |
| % | 28,00 | 12,00 | 16,00 | 0 |
| Tổng số BN | 25 BN (100%) | |||
Trung bình: 7,6 tháng.
Bảng 7
| Kết quả | Tốt | Vừa | Kém |
| Số BN | 21 | 4 | 0 |
| % | 84,00 | 16,00 | 0,00 |
| n | 25 BN (100%) | ||
+ Biến chứng: Không gặp trường hợp nào bị chảy máu hay sẹo co kéo sau điều trị cũng như không gặp các biến chứng khác.
+ Tái phát: trong thời gian theo dõi không có trường hợp nào bị tái phát.
Bảng 8
| Kích thước | < 1cm | 1- 2 cm | >2 cm |
| Kết quả tốt | 11 BN (100%) | 7 BN (87,5%) | 3 BN (50,0%) |
| Kết quả vừa | 0 | 1 BN (12,5%) | 3 BN (50,0%) |
| Kết quả kém | 0 | 0 | 0 |
| n | 11 BN | 8 BN | 6 BN |
Các DDTM có kích thước càng nhỏ thường có tỉ lệ của kết quả tốt cao, trong khi đó DDTM lớn hơn 2 cm chỉ có 50% kết quả tốt.
Bảng 9
| Thể bệnh | Khu trú | Lan tỏa | Cộng |
| Kết quả tốt | 16 BN (100%) | 5 BN (55,5%) | 21 BN |
| Kết quả vừa | 0 | 4 BN (44,5%) | 4 BN |
| Kết quả kém | 0 | 0 | 0 |
| n | 16 BN | 9 BN | 25 BN |
Các DDTM thể khu trú thường đạt kết quả điều trị tốt
Hình 1: BN Nguyễn Thị Ph, nữ, 32 tuổi, có DDTM nhỏ, khu trú ở bờ lưỡi phải
| A - ảnh trước điều trị | B - ảnh sau điều trị đạt kết quả tốt |
 |
 |
Hình 2: Vũ Thái B, nam, 45 tuổi, bị DDTM khu trú ở mặt trên thân lưỡi. A: ảnh trước điều trị. B: ảnh sau điều trị đạt kết quả tốt.
| A - ảnh trước điều trị | B - ảnh sau điều trị đạt kết quả tốt |
 |
 |
Hình 3: BN Phạm Hồng G, nữ, 18 tuổi, bị DDTM khu trú ở bờ gốc lưỡi phải.
| A - ảnh trước điều trị | B - ảnh sau điều trị đạt kết quả tốt |
 |
 |
Hình 4: BN Nguyễn Phương Th, nữ, 3 tuổi, bị DDTM thể lan tỏa ½ lưỡi trái, ăn vướng, nói ngọng. A: ảnh trước điều trị. B: ảnh sau điều trị đạt kết quả tốt.
| A - ảnh trước điều trị | B - ảnh sau điều trị đạt kết quả tốt |
 |
 |
 |
 |
Điều trị các dị dạng tĩnh mạch ở lưỡi bằng laser Nd:YAG là một phương pháp điều trị có hiệu quả cao (đạt 84% BN kết quả tốt) với số lần điều trị ít (trung bình 1,4 lần điều trị) , ít biến chứng, ít có tái phát, bảo tồn được hình thái giải phẫu và thẩm mỹ của lưỡi. Tổn thương có kích thước càng nhỏ và khu trú thường đáp ứng tốt với điều trị.
Tags:
15-07-2023
U mạch máu có thể xuất hiện ngay từ khi trẻ ở trong bụng mẹ. Khối u này sẽ phát triển và tự biến mất trong quá trình trẻ trưởng thành. Vậy u mạch máu là gì? Nguyên nhân xuất hiện và việc điều trị bệnh lý này cần lưu ý điều gì? U mạch […]
15-07-2023
U máu ngoài da là trường hợp u xuất hiện bên ngoài và thường không gây nguy hại đến sức khỏe, tính mạng. U máu trên da còn được gọi là “dấu dâu tây” và hiện chưa rõ nguyên nhân cụ thể hình thành khối u này. Tuy không gây nguy hiểm trực tiếp nhưng […]
15-07-2023
Theo nghiên cứu, u máu là bệnh lý không gây nguy hiểm đến sức khỏe, cũng như tính mạng. Tuy nhiên, trong quá trình u tiến triển cũng như những tác động bên ngoài gây tổn thương đến khối u có thể gây biến chứng khó lường. Vậy trường hợp u máu bị vỡ có […]
02-07-2023
U máu ở trẻ sơ sinh xuất hiện do tổn thương mạch máu tăng lên và thường có màu đỏ hoặc tím. Ở một số trường hợp u máu có những biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như thẩm mỹ của trẻ. Vậy u máu có chữa được không? Và phương pháp điều […]
